Ontgiften, ontslakken, cleansen, lichaamsreinigen, ontzuren, sapkuren… Of toch liever een uitstapje naar een boerderij in Zeeland om vervolgens weer zonder ‘gif en afvalstoffen’ in je lichaam terug te keren? Wel even elke dag een Klysma in je gat,1 want dit zou de ‘slakken’ uit het darmkanaal verwijderen.
In dit artikel richt ik de spotlight op een mythe genaamd: detox. Ik noem het geen hype meer omdat het ondertussen geen ‘tijdelijk’ verschijnsel meer is. Het fenomeen bestaat al jarenlang. Als we kijken naar de trend en de interesse in detox op Google zien we dat het steeds weer piekt rond de feestdagen.
Al het gif van de kerst eruit? Misschien goede/gifvrije voornemens? En zegt dit misschien iets over de doelgroep, zijn het de ‘goede voornemens mensen’ die twee weken later weer hun oude gedrag vertonen en op zoek zijn naar de ‘Quick Fix’?
Het is een markt waar biljoenen dollars in omgaan. Dure sapkuren waarbij extreme claims worden geroepen, het gaat zelfs zo ver dat er wordt beloofd kanker te genezen middels detox-achtige diëten. De effectiviteit hiervan blijft echter uit en kan alleen maar leiden tot eetstoornissen.2 Voor wat de wetenschap nu laat zien, is ontgiften alléén nodig wanneer er een chemische overdosis plaatsvindt door stoffen zoals medicijnen, drugs, gif, alcohol of andere toxische stoffen. Wanneer dat plaatsvindt. Bel 112 of rij zo snel mogelijk naar het ziekenhuis.3 Drink die batterijvloeistof dus vooral niet op…
De commercieel aangeprezen detox-thee/sapkuren/darmspoelingen etc. zijn in mijn ogen pure geldverspilling. Het wordt verkocht als een ‘logisch’ klinkend verhaal: “Het brengt vitaliteit omdat het je lichaam bevrijd van allerlei, jarenlange opgestapelde afvalstoffen. Het is door stapeling van afvalstoffen dat jouw ‘motor’ langzamer loopt.” 4 Er ontbreekt echter onderbouwing in deze verhalen. Ik heb na het lezen direct vragen zoals: Welke ‘afvalstoffen’ en welke ‘motor’ bedoel je? En, als er afvalstoffen zijn, beschrijf dan eens het effect van jouw detox-kuur op deze stoffen. Een andere belofte is het snelle gewichtsverlies. Dit is simpel en voorspelbaar wanneer je iemand in een enorm calorisch tekort zet door diegene 4 shakes per dag te laten drinken. Voor meer informatie over afvallen en de energiebalans, check een van mijn andere artikelen hierover: deze of deze.
Naast mijn twijfels over het ‘logische verhaal’ van de detox-goeroe’s zijn er steeds meer studies die laten zien dat detox-kuren niet effectief blijken en eigenlijk alleen maar gevaren zoals eetstoornissen met zich meebrengen.5 6 7 In het onderzoek van Klein en Kiat uit 2015 wordt dit beschreven. Zij verrichtte een overzichtsstudie waarin ze al het onderzoek wat betreft detox kritisch vergeleken en kwamen tot de conclusie dat er tot op heden geen enkele (methodologisch sterke) studie is die een positief effect van het detoxen laat zien.
Take home message:
Je lichaam is een wonderbaarlijke machine met een scala aan complexe systemen die alles intern reguleren. Het lichaam heeft hiervoor geen sapjes, klei, voetenbaden, speciaal water of darmreinigingen nodig. Vertrouw op je lichaam en wees kritisch en open wanneer je betrokken raakt in een gesprek over detox. Neem niet alles voor zoete koek aan maar durf de ‘waarom’ vraag te stellen. Met dit artikel weet je de huidige stand van de wetenschap, hou dit in je achterhoofd en richt je op methodes die wél effectief blijken zoals voldoende lichaamsbeweging, voldoende slaap, voldoende water per dag en gebalanceerde voeding.
Bronnenlijst:
1 http://kuuroorddeschouw.nl/detoxkuren/behandelingen#Darmreiniging-basis-Klysma
2 Huebner, J., Marienfeld, S., Abbenhardt, C., Ulrich, C., Muenstedt, K., Micke, O., … & Loeser, C. (2014). Counseling patients on cancer diets: a review of the literature and recommendations for clinical practice. Anticancer research, 34(1), 39-48.
4 https://www.natuurgeneeskunde-eemland.nl/detox-darmspoelingen/
5 Cohen. (2007). ‘Detox’: science or sales pitch? Australasian Integrative Medicine Association, 1009-1010.
6 Klein, A. V., & Kiat, H. (2015). Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. Journal of human nutrition and dietetics, 28(6), 675-686.
7 Acosta, R. D., & Cash, B. D. (2009). Clinical effects of colonic cleansing for general health promotion: a systematic review. The American journal of gastroenterology, 104(11), 2830.